Είναι ιδιαίτερη χαρά για μένα να σας απευθύνω ένα θερμό καλωσόρισμα στην αποψινή εκδήλωση του Φεστιβάλ “Στη Σκιά των Βράχων”, που πραγματοποιείται και φέτος σε αυτόν εδώ τον αληθινά εμβληματικό χώρο, σε τούτην την αετοφωλιά του πολιτισμού όχι μόνο του Βύρωνα και του Υμηττού, αλλά και ολόκληρης της Αττικής.

Αυτά εδώ τα χρόνια τα οποία ζούμε, αρχής γενομένης από πέρυσι, ανήκουν δικαιωματικά στην πόλη μας και τους ανθρώπους που την έχτισαν, την αγάπησαν και την ανέδειξαν. Από τα 100 χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής το 2022, στα 100 χρόνια της γέννησης του Βύρωνα, από την ισοπέδωση στην οικοδόμηση, από την καταστροφή στην αναγέννηση. Αυτή την ιστορία, αυτή την παράδοση βρισκόμαστε όλοι μας σε θέση να τιμούμε και να αναδεικνύουμε από όποιο μετερίζι κι αν βρισκόμαστε.

Όπως γνωρίζετε, απόψε ο σκοπός της εκδήλωσής μας είναι τριπλός!

Από τη μία, όπως και κάθε χρόνο, τιμούμε το Φεστιβάλ “Στη Σκιά των Βράχων” και τη μοναδική δουλειά που εδώ και 11 χρόνια διοργανώνει με άψογο τρόπο το Διαδημοτικό Δίκτυο των Δήμων Βύρωνα και Δάφνης-Υμηττού. Θα ήθελα λοιπόν να ευχαριστήσω τη Διοίκηση του Δικτύου και την Πρόεδρο, Ελένη Βασιλοπούλου, που έχουν το Φεστιβάλ στην αγκαλιά τους και στην καρδιά τους, και όλους τους υπεύθυνους του Δικτύου και τους συντελεστές που αναδεικνύουν αυτό το φωτεινό παράδειγμα διαδημοτικής συνεργασίας σε ένα λαμπερό φάρο πολιτισμού. Και είναι χρήσιμο να θυμόμαστε ότι αυτό το Φεστιβάλ, όπως και ο αγώνας μας γι’αυτόν εδώ τον χώρο, είναι αγώνας δύο πόλεων, του Βύρωνα και της Δάφνης-Υμηττού, που ενώνουν τις δυνάμεις τους πάντοτε.

Ο δεύτερος σκοπός της αποψινής βραδιάς, είναι να τιμήσουμε μία ακόμη ένωση δυνάμεων, αυτή μεταξύ του Φεστιβάλ μας και του Κέντρου Μελέτης Σύγχρονου Χορού Ισιδώρας και Ραϋμόνδου Ντάνκαν, που φέτος γιορτάζει μια μοναδική επέτειο 120 ετών. Η ιδέα μας ήταν ένα Φεστιβάλ μέσα στο Φεστιβάλ. Για πρώτη φορά, το Φεστιβάλ μας μπολιάζεται με μια ακόμα μορφή τέχνης και ύψιστη μορφή έκφρασης, τον χορό. 

Τον χορό που έχει το σπίτι του εδώ και 120 χρόνια σε αυτόν εδώ τον λόφο, τον λόφο Κοπανά, όπου επέλεξε να χτίσει το σπίτι της ο θρύλος του σύγχρονου χορού, η Ισιδώρα Ντάνκαν μαζί με τον αδερφό της Ραϋμόνδο. Αυτό το μυκηναϊκό παλάτι στεγάζει σπουδαστές και καλλιτέχνες του Κέντρου, τους οποίους θα παρακολουθήσουμε αυτό το καλοκαίρι, να καταθέτουν την ψυχή τους σε αυτή τη σκηνή.

Ξέρετε, αν θα μπορούσα να κάνω και λίγο χιούμορ, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε κανείς να με χαρακτηρίσει “χορευτή”. Επέλεξα όμως να αναλάβω την προεδρία του Κέντρου από τη μία διότι βάζω ένα ξεχωριστό βάρος στον πολιτισμό και στην Τέχνη, από την άλλη διότι υπήρχαν μία σειρά από γραφειοκρατικά προβλήματα που χρόνιζαν και τα οποία απαιτούσαν επίλυση. “Αν όχι εγώ, ποιος; Κι αν όχι τώρα, πότε;”. Αυτή ήταν η λογική πίσω από αυτή την απόφαση. Και αν και η αποκατάσταση του χώρου του Κέντρου ολοκληρώθηκε το 1992, εντούτοις οι φθορές σε αυτό το υπεραιωνόβιο κτίριο ήταν τέτοιες, ώστε να απαιτούν μια νέα παρέμβαση. Με τη στήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, προχωρήσαμε στην οριστική μελέτη για την ανακαίνιση και την ανάπλαση του χώρου, και η μελέτη βρίσκεται στα χέρια της Τεχνικής μας Υπηρεσίας. Βρισκόμαστε σε πολύ καλό δρόμο και σύντομα θα έχουμε χειροπιαστά αποτελέσματα.

Ο τρίτος και τελευταίος σκοπός μας, και τον άφησα επίτηδες για το τέλος όχι επειδή δεν είναι σημαντικός, αλλά επειδή έχει ξεχωριστή σημασία και για μένα σε προσωπικό επίπεδο, ακούει στο όνομα “Δημήτρης Νικολαΐδης”. Τόση ώρα μιλάω για το Φεστιβάλ και μιλάω για το σπίτι των Ντάνκαν και ένα αδιόρατο νήμα ενώνει όσα λέω, και είναι βέβαια ο Δημήτρης Νικολαΐδης. Υπό την δημαρχία του ξεκίνησε η αποκατάσταση του σπιτιού των Ντάνκαν, υπό τη δημαρχία του και η μετατροπή αυτού εδώ του χώρου σε αυτό που είναι σήμερα, ο ομφαλός του πολιτισμού των περιοχών μας.

Πέρυσι, το Φεστιβάλ τίμησε τον Ανδρέα Λεντάκη, τον δήμαρχο του Υμηττού που αγωνίστηκε μαζί με τον Δημήτρη Νικολαΐδη για τα Θέατρα Βράχων. Φέτος, είναι η σειρά ενός ανθρώπου που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του και σε μένα που είχα την τιμή να τον γνωρίζω και να συνεργαστώ μαζί του, αλλά άφησε και ανεξίτηλο το στίγμα του και στον Βύρωνα.

Ο δήμαρχος Νικολαΐδης ήταν ένας άνθρωπος με αστείρευτη ενέργεια και πνεύμα ακατάβλητο. Ένας αγωνιστής της δημοκρατίας, ένας υπηρέτης του λαού. Ο σεβασμός του σε κάθε δημότη, σε κάθε άποψη, σε κάθε συνεργάτη τον έκανε έναν από τους πολυτιμότερους ηγέτες του Βύρωνα. Ο Δημήτρης Νικολαΐδης δεν ήταν άνθρωπος των λόγων, ήταν άνθρωπος των πράξεων. Ήταν άνθρωπος με βαθιά αγάπη μέσα του, αλλά και ταυτόχρονα άνθρωπος αγαπητός, προσηνής, χαρισματικός, ανιδιοτελής και προσφιλής σε όλους. 

Αναφέρομαι κι εγώ με τόση αγάπη στο πρόσωπό του, γιατί και για μένα όπως και για πολλούς άλλους ήταν ο αυτοδιοικητικός μας πατέρας.

Ήταν ο Μικρασιάτης - γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1919 - που τράβηξε το δρόμο του αγώνα και συνδέθηκε με την Αριστερά και το ΚΚΕ από την Αντίσταση και μετέπειτα στους δημοκρατικούς αγώνες. Μια δράση για την οποία κυνηγήθηκε, φυλακίστηκε, βασανίστηκε και εξορίστηκε.

Ήταν ο Δήμαρχος που προώθησε νέους ανθρώπους στο Δημοτικό Συμβούλιο και τους έδωσε μεγάλες αρμοδιότητες που γέννησαν σπουδαίες πρωτοβουλίες, όπως το Παιδικό Φεστιβάλ, οι αθλητικοί αγώνες - τα Παμβυρώνεια - η αποκατάσταση του κτιρίου Ντάνκαν, η δημιουργία των Θεάτρων Βράχων.

Ήταν ο Δήμαρχος που ήξερε να ενώνει τους συνδημότες μας. Χαρακτηριστική η φράση του “πέρα από ιδεολογικές πεποιθήσεις και πολιτικές προτιμήσεις”, μια φράση-διδαχή προς εμάς τους νεώτερους.

Ανέλαβε Δήμαρχος το 1979, μετά τον θάνατο του Θεόφιλου Φατσέα και έμεινε σε αυτή τη θέση μέχρι το 1994, ο μακροβιότερος δήμαρχος του Βύρωνα. Είχα τη μεγάλη τιμή να συμπορευτώ μαζί του και να εκλεγώ δημοτικός σύμβουλος υπό τη δημαρχία του το 1990, στην τελευταία του θητεία.

Πάνω απ’όλα λοιπόν, ήταν ο Δήμαρχος που υιοθέτησε το αίτημα να αξιοποιηθούν αυτοί εδώ οι χώροι για πολιτιστικούς και αθλητικούς σκοπούς. Και με το κύρος που διέθετε, μαζί με το δήμαρχο Υμηττού Ανδρέα Λεντάκη, κατάφεραν την de facto κατοχύρωση υπέρ του Δημοσίου, όλων αυτών των χώρων.

Τη σπουδαία κληρονομιά της προσωπικότητας και του έργου του προσπαθούμε να ακολουθήσουμε και αυτήν τιμούμε και στο Φεστιβάλ μας, αλλά και με τον αγώνα που δίνουμε και θα δίνουμε μέχρι τέλους για το Λόφο Κοπανά.

Το 1986 τα Θέατρα των Βράχων περιήλθαν στους δύο Δήμους μας. Το 2023 αγωνιζόμαστε για να παραμείνει η περιοχή δημόσια και δασική και να μην γίνει βορά στους ιδιώτες και το τσιμέντο. Πριν από μερικές ημέρες πετύχαμε την πρώτη μας νίκη, καθώς το Υπουργείο Περιβάλλοντος τελεσίδικα αποφάσισε ότι όλος αυτός εδώ ο χώρος είναι δασικός και νομίζω πως όλοι μας μπορούμε να χειροκροτήσουμε αυτή την ιστορική απόφαση. Η αρμόδια Επιτροπή του Υπουργείου, στην οποία και ο δήμος μας κατέθεσε σχετικό υπόμνημα, απέρριψε συνολικά τις αιτιάσεις των ιδιωτών που ήθελαν αυτός ο χώρος να μην γίνει τίποτα παραπάνω από οικόπεδα και τσιμέντο. Αυτό όμως, τελείωσε οριστικά.

Και τελείωσε οριστικά ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η έκβαση της υπόθεσης στον Άρειο Πάγο, που θα κρίνει το ιδιοκτησιακό καθεστώς της έκτασης. Είναι λοιπόν μια πρώτη νίκη για εμάς, αλλά όχι και η οριστική και γι’αυτό θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε.

Σε μία συνέντευξή του ο Μίνως Βολανάκης αναφέρεται στη γέννηση των θεάτρων: “Τα θέατρα Βράχων γεννήθηκαν από την ευθύνη που έπρεπε να νιώθουμε όλοι μας για αυτούς τους κοντά δύο εκατομμύρια ‘περί Αθηναίους’ που ζουν σε εργατοσυνοικίες, σε δήμους γειτονικούς στην Αθήνα και είναι στερημένοι από το υψηλό θέαμα, από το αρχαίο δράμα και  δύσκολα θα πήγαιναν στο Ηρώδειο”.

Αυτήν την ευθύνη την κληρονόμησαν οι δύο δήμαρχοι όταν περιήλθαν τα θέατρα στους δήμους το 1986 - όπως ήταν και ο απώτερος σκοπός του οραματιστή τους - και την κληροδότησαν στις επόμενες γενιές.

Σας καλωσορίζω λοιπόν θερμά στο Φεστιβάλ που είναι αφιερωμένο στον Δημήτρη Νικολαΐδη και που φιλοξενεί και το τριήμερο Φεστιβάλ Χορού στις 22, 23 και 24 Ιουνίου. Και σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου για τη στήριξη που μας δίνετε εδώ και τόσα χρόνια και στην οποία θέλω να ξέρετε ότι προσπαθώ κι εγώ, και όλοι μας προσπαθούμε, να φανούμε πάντοτε αντάξιοι.

Σας ευχαριστώ πολύ.